Quay Lại Thời Gian – P.9 Người Cha Nguyễn Trãi – Họa Phúc Tại Tâm

QUAY LẠI THỜI GIAN – P.9
NGƯỜI CHA NGUYỄN TRÃI – HỌA PHÚC TẠI TÂM

Năm 1355, vị võ quan triều Nhà Trần Nguyễn Minh Du sinh ra con trai đặt tên Nguyễn Ứng Long nhưng về sau không cho con theo nghiệp võ của truyền thống gia đình, mà vào Trường Quốc học để ôn luyện văn chương. Nguyễn Ứng Long là người kiên trì, học giỏi nhưng cả đời lận đận, họa rồi lại phúc, phúc rồi lại họa, tất cả cũng vì tính cách của ông ấy mà ra.

Quan tư đồ Trần Nguyên Đán tính tình phóng khoáng đến dạy tại Trường Quốc học, thấy Long là người thông minh, giỏi giang nên chọn làm người thầy dạy học cho cô gái rượu đầu lòng của mình là Trần Thị Thái. Ơn nghĩa chưa kịp báo đền thì Nguyễn Ứng Long đã làm cho cô con gái rượu của Thầy mình mang bầu rồi bỏ trốn.

Trần Nguyên Đán cho người tìm về rồi gả luôn cô con gái cho Long, coi như duyên định thì thuận theo. Nguyễn Ứng Long vì làm liều mà được lọt vô gia đình quyền quý của dòng họ nhà vua, coi như là phúc 3 đời của Ông. Đứa con nhân duyên thầy trò của Thái và Long chính là Nguyễn Trãi – Nhà tư tưởng lỗi lạc sau này.

Năm 1374, Nguyễn Ứng Long thi tam trường, đỗ Hoàng Giáp nhưng không được bổ nhiệm vì Thượng Hoàng Nghệ Tông không thích kẻ dạy trò rồi lấy học trò, nhà nghèo mà trèo cao “bỏ không dùng”. Vì vậy là trong 26 năm còn lại của Nhà Trần, mặc dù có tài năng lẫn hoài bão nhưng Nguyễn Ứng Long vẫn chỉ ở nhà với vợ, thỉnh thoảng có nơi nào mời thì đi dạy dạo. Cái phúc lấy được vợ của Ông cũng lại là cái họa đối với sự nghiệp của đời Ông.

Tháng 8 năm 1400, Nhà Hồ tổ chức kỳ thi Thái học sinh, Nguyễn Trãi trúng tuyển tiến sĩ. Vua Hồ Quý Ly là người sâu sát, hỏi gia thế từng người, đến gia thế Nguyễn Trãi thì Vua mới nhớ ra 26 năm về trước có người đỗ cao mà bị Thượng Hoàng bút phê “bỏ không dùng” nên triệu hồi luôn Nguyễn Ứng Long vào bổ nhiệm quan vị. Từ đó, hai cha con Nguyễn Trãi cùng làm chung trong triều, nhưng Nhà Hồ kết thúc sớm nên Nguyễn Ứng Long cũng bị giặt Minh bắt đi, chưa có đóng góp được gì nhiều cho đất nước.

Bình luận: Họa – Phúc không lường, mọi sự tại tâm! Một lần làm sai, cả đời trả giá, nhưng đôi khi cũng có người thích trả giá để làm sai vì có những cám dỗ không phải ai cũng vượt qua được. Dẫu sao, cứ sống đúng với cái tâm của Mình thì cuối cùng vẫn được ghi nhận, cho dù là 26 năm hay lâu hơn nữa.

Đặng Hoàng Vũ (01/11/2018)