Tác giả: Đặng Hoàng Vũ
NUÔI NGHỀ CŨNG GIỐNG NHƯ TRỒNG CÂY
(Truyện ngắn)
Thằng cu lớn năm nay học lớp 12, còn mấy hôm nữa là hết đợt đăng ký nguyện vọng vào trường đại học, nhưng thằng cu cứ lóng ngóng, hết hỏi bố rồi hỏi mẹ, làm Chị đau cả đầu. Chị tặc lưỡi, “thôi kệ chờ ngày cuối đăng ký cũng được”, hai mẹ con về quê ngoại chơi cuối tuần cái đã, vợ chồng cãi nhau cái chuyện chọn trường cho con mấy tháng nay mệt mỏi lắm rồi.
Ông ngoại gần 70 tuổi nhưng còn khỏe lắm, hai ông cháu ra sau vườn trồng lại mấy luống cà chua. Đêm qua ông nghe cả nhà rôm rả chuyện chọn trường cho thằng cháu vào đại học, hôm nay vừa trồng cà chua, ông vừa giảng nghĩa đúng tiếp nông dân:
“Chọn nghề cũng giống như trồng cây: Cây cần giống tốt thì nghề cần lương cao, cây cần chăm bón thì nghề cần tay quen, cây cần đất tốt thì nghề cần đam mê. Chọn giống không tốt thì cây khó dưỡng, chăm bón không khéo thì năng suất kém, còn chọn đất không tốt thì cây khó ươm. Thiếu một trong ba thứ đó thì khó trồng cây, cháu thiếu đam mê, thiếu năng khiếu và thiếu nghiên cứu thị trường cũng sẽ khó dưỡng nghề như trồng cái luống cà chua này”.
Thằng cu vẫn còn lóng ngóng, chưa hiểu hết ý thì ông nói tiếp:
“Cùng một loại đất có thể ươm được nhiều loại cây, cùng một con người có thể ươm mầm nhiều đam mê. Giống tốt thì phải theo thời, theo mùa, theo khẩu vị người dùng, khó đong khó đếm được, cũng như nghề lương cao lúc này nhưng sẽ thấp ở lúc khác, nói chung là nó phụ thuộc thị trường tại lúc bán. Còn năng khiếu, tay quen thì có làm mới biết, không va chạm thực tiễn thì không thể có năng khiếu được. Nói vậy nhưng cũng có nhiều giống cây chỉ phù hợp với đất này chứ không trồng trên đất khác được, như hoa đào ở miền bắc và hoa mai ở miền nam. Cháu thích nghề lương cao như trồng cây đào, nhưng đam mê của cháu như đất ở miền nam thì nghề cũng không nuôi được đâu, chơi kiểng vài ba ngày tết thì được. Nhưng đam mê của cháu nhiều đến mức như đất tốt mà trồng cây gì cũng được, thì cây chưa kịp lớn cháu đã nhổ bỏ nó mà trồng cây khác để theo đuổi thị trường rồi cũng chẳng có thu hoạch”.
“Nhưng ông ạ! Nếu đất của cháu chỉ trồng được loại cây độc, không cho hoa hay trái thì làm thế nào được hả ông? Chả lẽ trồng rồi để nhổ bỏ”? Thằng cu gặng hỏi.
“Loại đất đó thì không thích hợp để trồng cây, nên bê tông hóa nó để xây nhà hoặc làm đường đi thôi cháu ạ. Có đam mê mà thị trường không tiếp nhận có khác nào trồng cây độc để cho người ta nhổ bỏ như cháu nói. Cho nên chọn nghề tốt là không phải chạy theo đam mê mù quáng mà đam mê phải phù hợp với thị trường tiếp nhận tại lúc thạo nghề. Nếu cháu vẫn giữ để trồng thứ cây độc, lạ đó thì phải quảng bá để loại cây đó được thị trường người ta tiếp nhận như thứ cây kiểng để trưng bày, biết đâu chừng lại được giá cao chứ không phải cứ cây độc là đồ bỏ đi, nhưng làm quảng cáo nói thì dễ hơn làm”.
Thằng cu hôm nay đi trồng cà chua với ông ngoại cũng học được nhiều điều, ngày mai hai mẹ con lại trở lên Sài Gòn. Trong đầu nó sáng lên nhiều so với mấy ngày trước, chọn nghề đối với nó xem chừng cũng rất nhẹ nhàng như trồng cà chua. Cứ chọn giống tốt và đất tốt trước đã, tay nghề luyện tập sau thì sẽ trồng được. Có đam mê và thị trường tiếp nhận cái thứ nghề đó thì cứ chọn trước đã, tay nghề sẽ luyện tập sau, lo gì thất nghiệp chứ.
Nghĩ thì dễ mà chọn đối với nó xem chừng khó quá, vì nó vẫn chưa hiểu mảnh đất trong người đó phù hợp với loại cây gì và ngoài thị trường người ta đang chăm bẳm vào thứ giống nào để mà chọn.
Đêm nay bố mẹ nó vẫn tiếp diễn điệp khúc cãi nhau vì chuyện chọn trường cho con, mà không ai giúp nó phân tích thành phần của đất và phân tích nhu cầu của thị trường tiềm năng trong tương lai.
TRỒNG CÂY GÌ TRÊN MẢNH ĐẤT NÀO VÀ TRỒNG NHƯ THẾ NÀO ĐỂ ĐẠT HIỆU QUẢ CAO? BÀI TOÁN QUÁ KHÓ CHO BẤT CỨ AI THỜI NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ SỐ!
Đặng Hoàng Vũ (10/4/2018)
(Truyện ngắn)
Thằng cu lớn năm nay học lớp 12, còn mấy hôm nữa là hết đợt đăng ký nguyện vọng vào trường đại học, nhưng thằng cu cứ lóng ngóng, hết hỏi bố rồi hỏi mẹ, làm Chị đau cả đầu. Chị tặc lưỡi, “thôi kệ chờ ngày cuối đăng ký cũng được”, hai mẹ con về quê ngoại chơi cuối tuần cái đã, vợ chồng cãi nhau cái chuyện chọn trường cho con mấy tháng nay mệt mỏi lắm rồi.
Ông ngoại gần 70 tuổi nhưng còn khỏe lắm, hai ông cháu ra sau vườn trồng lại mấy luống cà chua. Đêm qua ông nghe cả nhà rôm rả chuyện chọn trường cho thằng cháu vào đại học, hôm nay vừa trồng cà chua, ông vừa giảng nghĩa đúng tiếp nông dân:
“Chọn nghề cũng giống như trồng cây: Cây cần giống tốt thì nghề cần lương cao, cây cần chăm bón thì nghề cần tay quen, cây cần đất tốt thì nghề cần đam mê. Chọn giống không tốt thì cây khó dưỡng, chăm bón không khéo thì năng suất kém, còn chọn đất không tốt thì cây khó ươm. Thiếu một trong ba thứ đó thì khó trồng cây, cháu thiếu đam mê, thiếu năng khiếu và thiếu nghiên cứu thị trường cũng sẽ khó dưỡng nghề như trồng cái luống cà chua này”.
Thằng cu vẫn còn lóng ngóng, chưa hiểu hết ý thì ông nói tiếp:
“Cùng một loại đất có thể ươm được nhiều loại cây, cùng một con người có thể ươm mầm nhiều đam mê. Giống tốt thì phải theo thời, theo mùa, theo khẩu vị người dùng, khó đong khó đếm được, cũng như nghề lương cao lúc này nhưng sẽ thấp ở lúc khác, nói chung là nó phụ thuộc thị trường tại lúc bán. Còn năng khiếu, tay quen thì có làm mới biết, không va chạm thực tiễn thì không thể có năng khiếu được. Nói vậy nhưng cũng có nhiều giống cây chỉ phù hợp với đất này chứ không trồng trên đất khác được, như hoa đào ở miền bắc và hoa mai ở miền nam. Cháu thích nghề lương cao như trồng cây đào, nhưng đam mê của cháu như đất ở miền nam thì nghề cũng không nuôi được đâu, chơi kiểng vài ba ngày tết thì được. Nhưng đam mê của cháu nhiều đến mức như đất tốt mà trồng cây gì cũng được, thì cây chưa kịp lớn cháu đã nhổ bỏ nó mà trồng cây khác để theo đuổi thị trường rồi cũng chẳng có thu hoạch”.
“Nhưng ông ạ! Nếu đất của cháu chỉ trồng được loại cây độc, không cho hoa hay trái thì làm thế nào được hả ông? Chả lẽ trồng rồi để nhổ bỏ”? Thằng cu gặng hỏi.
“Loại đất đó thì không thích hợp để trồng cây, nên bê tông hóa nó để xây nhà hoặc làm đường đi thôi cháu ạ. Có đam mê mà thị trường không tiếp nhận có khác nào trồng cây độc để cho người ta nhổ bỏ như cháu nói. Cho nên chọn nghề tốt là không phải chạy theo đam mê mù quáng mà đam mê phải phù hợp với thị trường tiếp nhận tại lúc thạo nghề. Nếu cháu vẫn giữ để trồng thứ cây độc, lạ đó thì phải quảng bá để loại cây đó được thị trường người ta tiếp nhận như thứ cây kiểng để trưng bày, biết đâu chừng lại được giá cao chứ không phải cứ cây độc là đồ bỏ đi, nhưng làm quảng cáo nói thì dễ hơn làm”.
Thằng cu hôm nay đi trồng cà chua với ông ngoại cũng học được nhiều điều, ngày mai hai mẹ con lại trở lên Sài Gòn. Trong đầu nó sáng lên nhiều so với mấy ngày trước, chọn nghề đối với nó xem chừng cũng rất nhẹ nhàng như trồng cà chua. Cứ chọn giống tốt và đất tốt trước đã, tay nghề luyện tập sau thì sẽ trồng được. Có đam mê và thị trường tiếp nhận cái thứ nghề đó thì cứ chọn trước đã, tay nghề sẽ luyện tập sau, lo gì thất nghiệp chứ.
Nghĩ thì dễ mà chọn đối với nó xem chừng khó quá, vì nó vẫn chưa hiểu mảnh đất trong người đó phù hợp với loại cây gì và ngoài thị trường người ta đang chăm bẳm vào thứ giống nào để mà chọn.
Đêm nay bố mẹ nó vẫn tiếp diễn điệp khúc cãi nhau vì chuyện chọn trường cho con, mà không ai giúp nó phân tích thành phần của đất và phân tích nhu cầu của thị trường tiềm năng trong tương lai.
TRỒNG CÂY GÌ TRÊN MẢNH ĐẤT NÀO VÀ TRỒNG NHƯ THẾ NÀO ĐỂ ĐẠT HIỆU QUẢ CAO? BÀI TOÁN QUÁ KHÓ CHO BẤT CỨ AI THỜI NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ SỐ!
Đặng Hoàng Vũ (10/4/2018)