Tác giả: Đinh Kim Chung
. NHỚ HUYỀN TRÂN
Chuyện xưa kể Huyền Trân công chúa
Vốn là con gái của vua Trần
Là hoàng hậu của Chế Mân
Cũng là em gái vua Trần Anh Tông
Lịch sử có hay không xét lại
Vẫn suy tôn Huyền thoại Mẫu Thần (1)
Công lao tỏa khắp muôn dân
Dưới thời thịnh trị vua Trần Nhân Tông
Huyền Trân đó tình không hay có?
Quyết ra đi rời bỏ cố hương
Tình yêu đất nước còn vương
Nghĩa trung câu hiếu canh trường nở hoa
Hòa điệu Aspara (2) duyên dáng
Yêu quê hương ngày tháng không phai
Hai châu Ô, Lý (3) vươn dài
Thân nhi nữ vẽ hình hài non sông
Tapasi(4) sao không hiềm khích
Ngàn đời sau luận tích điển này
Chế Đa Đa (5) hỡi có hay
Hai dòng máu chảy bên này bên kia
Kìa nghĩa nước ai chia khúc ruột
Đây tình riêng não nuột hồng nhan
Ngàn sau lệ vẫn chứa chan
Thương cây quế (6) giữa bạt ngàn rừng sâu
Bởi vua đã nhớ câu hẹn ước
Hay đặt lên việc nước hàng đầu
Tạc cho lịch sử ngày sau
Non sông gấm vóc muôn màu yêu thương
Xuất giá Văn Túc Vương Đạo Tái (7)
Trần Khắc Chung (8) hăng hái tán thành
Tục Chăm thiêu mái đầu xanh
Nhập nội hành khiển (9) tiến hành mưu cơ
Chăm pa đó hoang sơ phép nước
Chết theo vua quy ước lời thề
Sông dài sóng vỗ đam mê
Một năm ròng rã mới về kinh đô
Huyền Trân ấy tình trơ gỗ đá
Câu tục huyền tái giá còn ghi
Tiếc cho một gánh xuân thì
Khắc Chung đầu bạc nói gì tư thông?! (10)
Hồn công chúa cửa không tĩnh lặng
Chốn Phật đài sâu nặng niềm riêng
Tình chôn nơi cõi linh thiêng
Thọ Bồ tát giới (11) ngả nghiêng hồng trần
Trai Tĩnh Trung Đẳng Thần tăng bậc (12)
Hộ quốc thần (13) cũng sắc phong ngay
Hai châu Ô Lý ngày nay
Câu thơ như cũng đắm say tình nàng
Nắng hiu hắt ánh vàng non nước
Mưa bập bùng nhẹ bước quan san
Gió đưa câu hát miên man
Ngàn năm yêu dấu vô vàn Huyền Trân.
Note:
(1),(11),(12),(13): Các chức phong của Huyền Trân sau khi qui y cửa Phật.
(2): Điệu múa của Champa
(3): Từ đèo Hải Vân, Thừa Thiên Huế đến phía bắc Quảng Trị ngày nay.
(4): Hoàng hậu Tapasi, ngườiJava (Nam Dương ngày nay) là chính thất của Chế Mân trước khi Huyền Trân trở thành hoàng hậu.
(5): Con trai của Huyền Trân và vua Chế Mân
(6): Cây quế là hình ảnh được ví trong nhạc phẩm "Nước non ngàn dặm ra đi" của Phạm Duy và một số tác phẩm khác.
(7),(8): Hai đại thần triều Trần.
(9): Chức vụ của Trần Khắc Chung.
(10): Câu chuyện tư thông giữa Khắc Chung và Huyền Trân dù được ghi trong Đại Việt sử ký toàn thư song cần xem xét lại, vì khi đó Huyền Trân mới 19 tuổi, còn Khắc Chung đã trên 60 tuổi.
Chuyện xưa kể Huyền Trân công chúa
Vốn là con gái của vua Trần
Là hoàng hậu của Chế Mân
Cũng là em gái vua Trần Anh Tông
Lịch sử có hay không xét lại
Vẫn suy tôn Huyền thoại Mẫu Thần (1)
Công lao tỏa khắp muôn dân
Dưới thời thịnh trị vua Trần Nhân Tông
Huyền Trân đó tình không hay có?
Quyết ra đi rời bỏ cố hương
Tình yêu đất nước còn vương
Nghĩa trung câu hiếu canh trường nở hoa
Hòa điệu Aspara (2) duyên dáng
Yêu quê hương ngày tháng không phai
Hai châu Ô, Lý (3) vươn dài
Thân nhi nữ vẽ hình hài non sông
Tapasi(4) sao không hiềm khích
Ngàn đời sau luận tích điển này
Chế Đa Đa (5) hỡi có hay
Hai dòng máu chảy bên này bên kia
Kìa nghĩa nước ai chia khúc ruột
Đây tình riêng não nuột hồng nhan
Ngàn sau lệ vẫn chứa chan
Thương cây quế (6) giữa bạt ngàn rừng sâu
Bởi vua đã nhớ câu hẹn ước
Hay đặt lên việc nước hàng đầu
Tạc cho lịch sử ngày sau
Non sông gấm vóc muôn màu yêu thương
Xuất giá Văn Túc Vương Đạo Tái (7)
Trần Khắc Chung (8) hăng hái tán thành
Tục Chăm thiêu mái đầu xanh
Nhập nội hành khiển (9) tiến hành mưu cơ
Chăm pa đó hoang sơ phép nước
Chết theo vua quy ước lời thề
Sông dài sóng vỗ đam mê
Một năm ròng rã mới về kinh đô
Huyền Trân ấy tình trơ gỗ đá
Câu tục huyền tái giá còn ghi
Tiếc cho một gánh xuân thì
Khắc Chung đầu bạc nói gì tư thông?! (10)
Hồn công chúa cửa không tĩnh lặng
Chốn Phật đài sâu nặng niềm riêng
Tình chôn nơi cõi linh thiêng
Thọ Bồ tát giới (11) ngả nghiêng hồng trần
Trai Tĩnh Trung Đẳng Thần tăng bậc (12)
Hộ quốc thần (13) cũng sắc phong ngay
Hai châu Ô Lý ngày nay
Câu thơ như cũng đắm say tình nàng
Nắng hiu hắt ánh vàng non nước
Mưa bập bùng nhẹ bước quan san
Gió đưa câu hát miên man
Ngàn năm yêu dấu vô vàn Huyền Trân.
Note:
(1),(11),(12),(13): Các chức phong của Huyền Trân sau khi qui y cửa Phật.
(2): Điệu múa của Champa
(3): Từ đèo Hải Vân, Thừa Thiên Huế đến phía bắc Quảng Trị ngày nay.
(4): Hoàng hậu Tapasi, ngườiJava (Nam Dương ngày nay) là chính thất của Chế Mân trước khi Huyền Trân trở thành hoàng hậu.
(5): Con trai của Huyền Trân và vua Chế Mân
(6): Cây quế là hình ảnh được ví trong nhạc phẩm "Nước non ngàn dặm ra đi" của Phạm Duy và một số tác phẩm khác.
(7),(8): Hai đại thần triều Trần.
(9): Chức vụ của Trần Khắc Chung.
(10): Câu chuyện tư thông giữa Khắc Chung và Huyền Trân dù được ghi trong Đại Việt sử ký toàn thư song cần xem xét lại, vì khi đó Huyền Trân mới 19 tuổi, còn Khắc Chung đã trên 60 tuổi.