Tác giả: Nguyễn Bính
Thấy rét u tôi bọc lại mền,
Cô hàng cất rượu ủ thêm men,
Mẹ cha mất sớm còn em nhỏ,
Say cả tư mùa cho khách quen .
Em nhỏ là Nhi, bạn nhỏ tôi,
Suốt ngày hai đứa nhẩn nha chơi .
Chị Nhi bán rượu đôi chiều chợ,
Vẫn nhớ mua quà cho cả đôi .
Hai đứa thường nhân buổi vắng nhà,
Người ta bắt chước chị người ta!
Ra vườn nhặt những hoa cam rụng,
Về bỏ đầy nồi cất nước hoa .
Nước hoa tuy chẳng thơm là mấy,
Hai đứa bôi đầy cả tóc nhau .
Hí hửng bảo nhau: "Thơm đấy chứ,
Nước hoa ngoài tỉnh thấm vào đâu!"
Một tối nhà Nhi có giỗ thầy,
Chị Nhi cho uống rượu cay cay,
Chừng đâu chén nhỏ làm hai đứa
Mặt đỏ lên rồi chếnh choáng say .
Hai đứa ôm nhau đánh giấc dài,
Bất đồ ngủ đến sáng ngày mai .
Chị Nhi cứ chế làm sao ấy,
Hai đứa nhìn nhau ngớ ngẩn cười .
Chị Nhi thường nói với u tôi:
"--Hai đứa, thưa bà, đến đẹp đôi!"
U tôi cười đáp ngay như thật:
--"Tôi có nàng dâu giúp đỡ rồi!"
Thưở ấy non sông thật thái bình,
Trai hiền bạn với gái đồng trinh .
Đời say men rượu thơm hoa rụng,
Tràn những thơ ngây, ngập cảm tình .
Ấy thế mà rồi cách biệt nhau,
Nhà Nhi không biết dọn đi đâu .
Mình tôi trời bắt làm thi sĩ,
Mẹ mất khi chưa kịp bạc đầu .
Bỏ lại vườn cam, bỏ mái tranh,
Tôi đi dan díu với kinh thành .
Hoa thơm mơ mãi vườn tiên giới,
Chuốc mãi men say rượu ái tình .
Rượu ái tình kia thành thuốc độc,
Vườn trần theo bướm phấn hương bay .
Đời tôi sa mạc, ôi sa mạc,
Hoa hết thơm rồi rượu hết say .
Trăm sầu nghìn tủi mình tôi chịu,
Ba bốn năm rồi năm sáu năm .
Khóc vụng mỗi lần tôi nhớ lại,
Men nồng gạo nếp nước hoa cam .
Xa lắm rồi Nhi! Muộn lắm rồi,
Bẽ bàng lắm lắm nữa Nhi ơi!
Từ ngày Nhi bỏ nơi làng cũ,
Mộng ngát duyên lành cũng bỏ tôi .
Chắc ở nơi nào dưới mái tranh,
Chị em Nhi vẫn sốn yên lành .
Chị Nhi cất rượu cho Nhi bán,
Hồn vẫn trong và mộng vẫn trinh .
Ngày xưa con bé Nhi còn đẹp ,
Huống nữa giờ Nhi đã đến thì .
Tháng tháng mươi mười lăm buổi chợ,
Cho người thiên hạ phải say Nhi .
Xóm chị em Nhi ở mấy nhà ?
Bến đò dông vắng ? Chợ gần xa ?
Nhà Nhi thuê có vườn không nhỉ ?
Vườn có trồng cam có nở hoa ?
Mơ tưởng vu vơ lòng dối lòng,
Thực ra có phải thế này không .
Chị Nhi đã lấy chồng năm trước,
Nhi đến năm sau lại lấy chồng ?
Ước gì trên bước đường lưu lạc,
Một buổi chiều nào lộng gió mưa,
Gõ cửa nhà ai xin ngủ trọ ,
Giật mình tôi thấy tiếng Nhi thưa .
Ngồi bên lò rượu đêm hôm đó,
Nhi rót đưa tôi nước rượu đầu .
Nhắc lại ngày xưa mà thẹn lại ,
Ngậm ngùi hai đứa uống chung nhau .
Tôi kể: "U tôi đã mất rồi,
Cửa nhà còn có một mình tôi ..."
Nhi rằng: "Ngày trước u thường nói
Hai đứa mình trông đến đẹp đôi ..."
"Chị em mới lấy chồng năm trước,
Chồng chị trồng cam ở mé sông .
Em ở mình đây nhà trống trải,
Trăng vàng đầy ngõ gió mênh mông ..."
Như truyện Tương Như và Trác Thị
Đưa nhau về ở đất Lâm Cùng **
Vườn xuân trắng xóa hoa cam rụng .
Ta với em Nhi kết vợ chồng .
Rượu cất kỳ ngon men ủ khéo,
Say người thiên hạ lại say nhau .
Chiều chiều hai đứa sang thăm chị ,
Chồng hái hoa cho vợ giắt đầu .
Chao ôi! Là mộng hay là thực ?
Là thực hay là mộng bấy lâu ?
Hai đứa sống bằng hoa với rượu,
Sống vào trời đất, sống cho nhau .
Nhưng mộng mà thôi, mộng mất thôi,
Hoa thừa rượu ế, ấy tình tôi .
Xa rồi vườn cũ hoa cam rụng ,
Gặp lại nhau chi muộn lắm rồi .
Huế 1941
**Chuyện đời Hán, Trung Hoa, kể lại rằng: Trác Thị (tức Trác Văn Quân) đẹp người, giỏi văn, vì goá chồng về ở với cha ở đất Lâm Cùng . Tương Như (tức Tư Mã Tương Như) có lần qua chơi đã gãy khúc "Phượng Cầu Hoàng" để quyến rũ, Văn Quân cảm tiếng đàn, bỏ nhà trống, theo Tương Như về thành đô . Sau hai người lại đưa nhau về mở quán ở Lâm Cùng .
Cô hàng cất rượu ủ thêm men,
Mẹ cha mất sớm còn em nhỏ,
Say cả tư mùa cho khách quen .
Em nhỏ là Nhi, bạn nhỏ tôi,
Suốt ngày hai đứa nhẩn nha chơi .
Chị Nhi bán rượu đôi chiều chợ,
Vẫn nhớ mua quà cho cả đôi .
Hai đứa thường nhân buổi vắng nhà,
Người ta bắt chước chị người ta!
Ra vườn nhặt những hoa cam rụng,
Về bỏ đầy nồi cất nước hoa .
Nước hoa tuy chẳng thơm là mấy,
Hai đứa bôi đầy cả tóc nhau .
Hí hửng bảo nhau: "Thơm đấy chứ,
Nước hoa ngoài tỉnh thấm vào đâu!"
Một tối nhà Nhi có giỗ thầy,
Chị Nhi cho uống rượu cay cay,
Chừng đâu chén nhỏ làm hai đứa
Mặt đỏ lên rồi chếnh choáng say .
Hai đứa ôm nhau đánh giấc dài,
Bất đồ ngủ đến sáng ngày mai .
Chị Nhi cứ chế làm sao ấy,
Hai đứa nhìn nhau ngớ ngẩn cười .
Chị Nhi thường nói với u tôi:
"--Hai đứa, thưa bà, đến đẹp đôi!"
U tôi cười đáp ngay như thật:
--"Tôi có nàng dâu giúp đỡ rồi!"
Thưở ấy non sông thật thái bình,
Trai hiền bạn với gái đồng trinh .
Đời say men rượu thơm hoa rụng,
Tràn những thơ ngây, ngập cảm tình .
Ấy thế mà rồi cách biệt nhau,
Nhà Nhi không biết dọn đi đâu .
Mình tôi trời bắt làm thi sĩ,
Mẹ mất khi chưa kịp bạc đầu .
Bỏ lại vườn cam, bỏ mái tranh,
Tôi đi dan díu với kinh thành .
Hoa thơm mơ mãi vườn tiên giới,
Chuốc mãi men say rượu ái tình .
Rượu ái tình kia thành thuốc độc,
Vườn trần theo bướm phấn hương bay .
Đời tôi sa mạc, ôi sa mạc,
Hoa hết thơm rồi rượu hết say .
Trăm sầu nghìn tủi mình tôi chịu,
Ba bốn năm rồi năm sáu năm .
Khóc vụng mỗi lần tôi nhớ lại,
Men nồng gạo nếp nước hoa cam .
Xa lắm rồi Nhi! Muộn lắm rồi,
Bẽ bàng lắm lắm nữa Nhi ơi!
Từ ngày Nhi bỏ nơi làng cũ,
Mộng ngát duyên lành cũng bỏ tôi .
Chắc ở nơi nào dưới mái tranh,
Chị em Nhi vẫn sốn yên lành .
Chị Nhi cất rượu cho Nhi bán,
Hồn vẫn trong và mộng vẫn trinh .
Ngày xưa con bé Nhi còn đẹp ,
Huống nữa giờ Nhi đã đến thì .
Tháng tháng mươi mười lăm buổi chợ,
Cho người thiên hạ phải say Nhi .
Xóm chị em Nhi ở mấy nhà ?
Bến đò dông vắng ? Chợ gần xa ?
Nhà Nhi thuê có vườn không nhỉ ?
Vườn có trồng cam có nở hoa ?
Mơ tưởng vu vơ lòng dối lòng,
Thực ra có phải thế này không .
Chị Nhi đã lấy chồng năm trước,
Nhi đến năm sau lại lấy chồng ?
Ước gì trên bước đường lưu lạc,
Một buổi chiều nào lộng gió mưa,
Gõ cửa nhà ai xin ngủ trọ ,
Giật mình tôi thấy tiếng Nhi thưa .
Ngồi bên lò rượu đêm hôm đó,
Nhi rót đưa tôi nước rượu đầu .
Nhắc lại ngày xưa mà thẹn lại ,
Ngậm ngùi hai đứa uống chung nhau .
Tôi kể: "U tôi đã mất rồi,
Cửa nhà còn có một mình tôi ..."
Nhi rằng: "Ngày trước u thường nói
Hai đứa mình trông đến đẹp đôi ..."
"Chị em mới lấy chồng năm trước,
Chồng chị trồng cam ở mé sông .
Em ở mình đây nhà trống trải,
Trăng vàng đầy ngõ gió mênh mông ..."
Như truyện Tương Như và Trác Thị
Đưa nhau về ở đất Lâm Cùng **
Vườn xuân trắng xóa hoa cam rụng .
Ta với em Nhi kết vợ chồng .
Rượu cất kỳ ngon men ủ khéo,
Say người thiên hạ lại say nhau .
Chiều chiều hai đứa sang thăm chị ,
Chồng hái hoa cho vợ giắt đầu .
Chao ôi! Là mộng hay là thực ?
Là thực hay là mộng bấy lâu ?
Hai đứa sống bằng hoa với rượu,
Sống vào trời đất, sống cho nhau .
Nhưng mộng mà thôi, mộng mất thôi,
Hoa thừa rượu ế, ấy tình tôi .
Xa rồi vườn cũ hoa cam rụng ,
Gặp lại nhau chi muộn lắm rồi .
Huế 1941
**Chuyện đời Hán, Trung Hoa, kể lại rằng: Trác Thị (tức Trác Văn Quân) đẹp người, giỏi văn, vì goá chồng về ở với cha ở đất Lâm Cùng . Tương Như (tức Tư Mã Tương Như) có lần qua chơi đã gãy khúc "Phượng Cầu Hoàng" để quyến rũ, Văn Quân cảm tiếng đàn, bỏ nhà trống, theo Tương Như về thành đô . Sau hai người lại đưa nhau về mở quán ở Lâm Cùng .